01 Over dit jaarverslag

Een jaarverslag publiceert een onderneming niet voor zichzelf.  Als bedrijf ontlenen we ons bestaansrecht aan het creëren van waarde. Waar bedrijven voorheen voor keken naar de creatie van economische waarde, zoals winst en dividend, vraagt de samenleving steeds vaker om ook inzicht te verschaffen creatie van waarde die niet direct financieel meetbaar is. In dit jaarverslag onderscheiden we vier soorten waardecreatie *:

Door onze resultaten op deze manier weer te geven, maken we inzichtelijker welke rol en impact we als onderneming hebben op onze stakeholders. Zo ontstaat er een beter beeld van de wisselwerking tussen de maatschappij en onze onderneming.

We hebben dit verslag opgesteld in overeenstemming met de GRI standards, toepassingsniveau ‘Core’. De bouwstenen voor deze rapportage zijn:  

• Relevante bepalingen van het burgerlijk wetboek; 
• Herziene Nederlandse Corporate Governance Code 2016; 
• EU-richtlijn bekendmaking van niet-financiële informatie en informatie inzake diversiteit (EU NFRD – 2014/95/EU); 
• GRI standards-rapportagerichtlijnen (‘core’ optie).

We willen transparant zijn over onze doelen en de weg daarnaartoe. In ons jaarverslag vertellen we daarom over onze activiteiten en resultaten, waarbij we niet alleen toelichten wat er goed ging, maar ook vertellen wat er minder goed ging en welke dilemma’s en onzekerheden we ervaren in het proces van interne en externe economische en maatschappelijke waardecreatie.

We toetsen ons jaarverslag aan de criteria van de Transparantiebenchmark (TB). Hier hebben we de ambitie om in de Koplopergroep (top-20) te komen. De criteria van de TB zijn geïnspireerd op de Sustainable Development Goals, de EU-richtlijn niet-financiële informatie (EUD NFI), de OESO-richtlijnen voor multinationale ondernemingen, de Corporate Governance Code, de Natural Capital Protocol, de Climate-related Financial Disclosures en ketentransparantie. 

We rapporteren in dit verslag over Gasunie Transport Services (GTS), Gasunie Deutschland (GUD) en overige geconsolideerde deelnemingen. De gegevens van deze bedrijfsonderdelen zijn in de totale cijfers en resultaten meegenomen. Dochteronderneming GTS maakt deel uit van de geconsolideerde resultaten, maar publiceert ook een eigen jaarverslag. Gegevens over acquisities en desinvesteringen nemen we ook mee in het jaarverslag 2021. 

Voor meer informatie verwijzen we naar de jaarrekening, paragraaf 'Grondslagen voor consolidatie'.

Over onderwerpen als veiligheid, gezondheid, milieu en arbeidsvoorwaarden worden in Nederland en Duitsland niet altijd dezelfde gegevens bijgehouden. Dit wordt veroorzaakt door verschillen in wetgeving. Daar waar mogelijk geven we de data uit Nederland en Duitsland gecombineerd weer. Als dit niet mogelijk is, presenteren we de gegevens separaat. Niet-geconsolideerde deelnemingen laten we met betrekking tot deze onderwerpen buiten beschouwing.

Als hulp bij het bepalen van de onderwerpen die we in het directieverslag bespreken, vragen we onze externe en interne stakeholders elke twee jaar welke materiële thema’s voor hen het meest relevant zijn, in relatie tot de impact die we als organisatie op deze thema’s hebben. We beschrijven dit in ons hoofdstuk Wat vinden onze stakeholders belangrijk. Het bepalen van de materiële thema’s is het uitgangspunt van de bekende rapportagerichtlijnen GRI Standards en Integrated Reporting.

Het jaarverslag wordt opgesteld door de raad van bestuur. De in het jaarverslag opgenomen jaarrekening wordt gecontroleerd door een externe accountant. Na kennisneming van het oordeel van de externe accountant en het advies van de Auditcommissie adviseert de raad van commissarissen de algemene vergadering het jaarverslag ongewijzigd vast te stellen. 

De externe accountant beoordeelt ook de in het jaarverslag opgenomen duurzaamheidsinformatie. We laten deze duurzaamheidsinformatie beoordelen omdat we het belangrijk vinden dat er een beperkte mate van zekerheid (‘limited assurance’) aan deze informatie wordt toegevoegd voor de gebruiker van deze informatie. We werken aan het uiteindelijk kunnen verkrijgen van een redelijke mate van zekerheid (‘reasonable assurance’) op onze duurzaamheidsinformatie, zoals dat nu al geldt voor onze financiële informatie.

Gasunie heeft een groot aantal belanghebbenden; van klanten, leveranciers, consortiumpartners en financiers tot overheden, medewerkers en omwonenden. We vragen deze stakeholders elk oneven verslagjaar om een ranglijst te maken van materiële thema’s. We willen weten: welke thema’s hebben de meeste impact op Gasunie c.q. op welke thema’s heeft Gasunie de meeste impact?

De uitkomsten van deze zogenaamde materialiteitsanalyse helpen ons bij het bepalen over welke thema’s wij rapporteren in ons jaarverslag. Ook geeft de materialiteitsanalyse ons strategische inzichten. De stakeholderenquête van 2021 ging over dertien thema’s en de uitkomsten leidden tot de volgende materialiteitsmatrix: 

y-as: relevantie voor stakeholders
x-as: impact op/van Gasunie

De top-3 van onze belangrijkste materiële thema’s is in de 2021-meting onveranderd gebleven ten opzichte van de 2019-meting. ‘De energietransitie’ blijft thema nummer één, met dien verstande dat onze respondenten dit thema én onze invloed op het thema nóg belangrijker zijn gaan vinden. Op plaats twee en drie vinden we ‘Veiligheid van het netwerk’ en ‘Leveringszekerheid’.

Het naleven van bestaande en het beïnvloeden van nieuwe wetgeving is een paar plaatsen gestegen. De impact van wetgeving op Gasunie is relatief groter geworden, zo vinden onze stakeholders. Wij denken dat dit samenhangt met onze toegenomen rol in de energietransitie. In dossiers als waterstof en CCS hebben wij te maken met wet- en regelgeving die zich nog moet uitkristalliseren. 

Een daler op de lijst is het thema ‘sterke marktpositie op de energiemarkt’. Zowel externe als interne belanghouders vinden dit thema relatief minder belangrijk geworden. Wij denken dat onze stakeholders onze marktpositie in aardgas inmiddels als een gegeven beschouwen. De aandacht binnen de energievoorziening verschuift van fossiel naar duurzaam; en bij de ontwikkeling van duurzame-energieketens is samenwerking belangrijker dan een sterke marktpositie; is onze afdronk.

De impact van het thema cybersecurity op de Gasunie-organisatie wordt door onze respondenten een stuk hoger ingeschat dan voorheen. Dit hangt volgens ons samen met een aantal majeure cybersecurity-incidenten die de afgelopen twee jaren aan het licht kwamen bij grote organisaties in binnen- en buitenland.

Het thema ‘Gezondheid, veiligheid en ontwikkeling van medewerkers’ uit 2019 hebben we in 2021 opgesplitst in ‘Welzijn, training en ontwikkeling van medewerkers’ en ‘Gezondheid en veiligheid van medewerkers’. Beide onderwerpen scoren relatief laag bij onze externe stakeholders, en zijn middenmoters bij onze interne stakeholders. Onze nieuwkomer in de themalijst, ‘Diversiteit en inclusie’, scoort het laagst in onze enquête, zowel op de y-as (relevantie voor stakeholders) als op de x-as (impact op/van Gasunie).

In de bijlage Connectiviteitstabel laten we de samenhang zien van de materiële thema’s met de risico’s waar we mee te maken hebben, onze stakeholdergroepen, onze KPI’s en onze resultaten, de maatschappelijke impact die we maken en onze duurzaamheidsdoelen. 

Als startpunt van de analyse hebben we een nieuwe shortlist met relevante onderwerpen opgesteld die via een enquête is voorgelegd aan externe en interne stakeholders. Deze shortlist is ontstaan vanuit een longlist. De longlist bevat mogelijke onderwerpen waarover we kunnen rapporteren en hebben we opgesteld aan de hand van diverse in- en externe rapportages, jaarverslagen van een aantal vergelijkbare ondernemingen, uitingen in de media en trends en ontwikkelingen binnen onze sector.

De shortlist omvatte dertien onderwerpen; twee meer dan in 2019. In totaal zijn 78 externe en 32 interne stakeholders benaderd. Tot de eerste groep behoren leveranciers, klanten, toezichthouders en maatschappelijke belangenorganisaties. Tot de laatste groep behoren leden van het senior management, ondernemingsraad, raad van bestuur en raad van commissarissen. De enquête stond open in de maanden augustus en september 2021. In totaal 44 externe stakeholders en 19 interne stakeholders vulden de vragenlijst in zijn geheel in.

De resultaten van de externe stakeholdergroepen zijn geconsolideerd en vormen, in combinatie met de interne scores, de materialiteitsmatrix. Gekozen onderwerpen kregen een score van 2 tot en met 6. Aan niet-gekozen onderwerpen is een basisscore van 1 toegekend, omdat alle onderwerpen al een bepaalde mate van relevantie hebben, omdat zij uit een uitgebreide en robuuste analyse voort zijn gekomen. Bij het opstellen van de matrix hebben interne en externe stakeholders dezelfde weging gekregen.

De uitkomsten van het materialiteitsonderzoek zijn geëvalueerd met en goedgekeurd door de raad van bestuur en de raad van commissarissen.